วิธีรับมือลูกไม่ยอมนอน

เหตุผลที่เด็ก ๆ ไม่อยากเข้านอนนั้น มี 4 ประเด็น คือ 1. เด็กยังรู้สึกสนุก กับกิจกรรมที่ทำอยู่ 2. เด็กไม่ชอบรอยต่อของบรรยากาศที่สนุกสนานไปสู่การสงบนิ่ง 3. เด็กไม่ได้ออกแรงให้เหนื่อยในช่วงกลางวัน และ 4. เด็กกลัวความมืด กลัวผี โดนขู่ โดนดุ

วิธีแก้ปัญหา

1. บรรยากาศก่อนเข้านอนควรสนุกให้น้อยที่สุด หลีกเลี่ยงการกระโดดโลดเต้นและอย่าให้ดูการ์ตูนก่อนนอน 1-2 ชั่วโมง เพราะร่างกายจะเกิดความตื่นตัว 

2. สร้างบรรยากาศที่เอื้อต่อการสงบของร่างกายและจิตใจ เช่น อ่านนิทานก่อนนอน สวดมนต์ และปิดไฟหรือปรับไฟให้สลัวตอนเข้านอน

3. ทำอย่างสม่ำเสมอทุกวัน แม้เด็กจะหลีกเลี่ยง แต่ขอให้มุ่งมั่นทำไปเรื่อย ๆ อย่างใจเย็น เพราะกิจวัตรก่อนนอนจะช่วยให้เด็กเตรียมตัวเตรียมใจได้ดีกว่าไม่มี

4. เข้าใจความรู้สึกลูกและสื่อสารออกมา (สะท้อนความรู้สึก) เช่น “แม่รู้ว่า ลูกยังอยากฟังนิทานต่อ” เสียงที่อ่อนโยนจะทำให้เด็กรู้สึกดีและผ่อนคลายขึ้น

5. อธิบายเหตุผลสั้น ๆ เช่น “เราต้องนอนเป็นเวลานะ” หรือ “พรุ่งนี้เราต้องเรียนแต่เช้าจ้ะลูก” หากพูดอธิบายมาก ๆ อาจทำให้เด็กตื่นตัวมากขึ้น อย่าทำเลย

6. เด็ดขาดที่จะปิดไฟ และมานั่งหรือนอนใกล้ ๆ หากลูกร้องไห้ ก็รอจนกว่าลูกจะสงบ โดยพ่อแม่ไม่ควรพูดอะไรเลย เพราะเด็กจะมีความหวังว่าพ่อแม่อาจยอมให้ เด็กบางคนอาจร้องไห้จนหลับไปเลย เราก็หอมลูกและค่อยลุก ลูกไม่เป็นไรค่ะ ตราบใดที่เราไม่เดินหนีลูก ไม่หลอกผี หรือขู่ให้ลูกออกไปนอกห้อง

..."การขู่ลูก แย่กว่าการปล่อยลูกร้องไห้โดยอยู่กับพ่อแม่ เยอะเลยยยยย"...

7. ไม่ดุ ไม่ไล่เด็กไปนอนนอกห้อง ไม่ขู่เด็กให้กลัวความมืดหรือผี เช่น “ผีจะมาจับเด็กไม่นอน” แม้วิธีเหล่านี้จะได้ผล เด็กยอมเข้านอนก็จริง แต่ “ความกลัว” จะฝังอยู่ในใจนานและแก้ไขลำบากมาก เด็กบางคนกลายเป็นติดแม่กว่าเดิม, บางคนยอมนอนแต่ฝันร้าย และอาจกลายเป็นเด็กขี้กลัว กลัวแม่ทิ้ง อยู่คนเดียวไม่ได้ แม้แต่กลางวัน แสงสว่างจ้าก็ยังกลัวเดินขึ้นชั้นบนคนเดียว

8. หากเด็กพยายามเรียกร้องความสนใจ เช่น มาเปิดตาเรา เขย่าตัวเราฯ ขอให้พ่อแม่ไม่ตอบสนองใด ๆ ให้หลับตาทำเหมือนเราหลับแล้ว เมื่อพ่อแม่ไม่ตอบสนองก็เท่ากับไม่มีผู้ชม ยังไงลูกก็หลับได้เองค่ะ

9. ช่วงกลางวัน พ่อแม่ควรจะพาลูกวิ่งเล่น-ออกกำลังกายให้เต็มที่ ความเหนื่อยจะช่วยให้ลูกหลับง่ายขึ้นเยอะมากกกก เด็กที่ยังมีนอนกลางวัน อย่าให้นอนเกิน 4 โมงเย็น (หมายถึงควรตื่นก่อน 4 โมงเย็น) เพราะถ้าเกิน จะทำลูกไม่ง่วงในช่วงนอนกลางคืน

โดยสรุป กลางวันต้องให้เหนื่อย กิจวัตรก่อนนอนควรมี และใช้ความเด็ดขาดให้ลูกนอนเป็นเวลา อย่าขู่ลูกไม่ว่าจะขู่อะไรก็ตาม เพราะความกลัวจะฝังใจนาน กระตุ้นให้เด็กขี้กังวล กังวลมากขึ้น ๆ การรักษาหรือแก้ไขจะยากมาก มีทางเลือกที่ดีกว่า อย่าเลือกวิธีที่มีผลข้างเคียงต่อลูกระยะยาวเลยนะคะ

ปล. หากจะใช้วิธีลงโทษ กรณีเด็กอนุบาลปลายถึงประถมฯ เช่น “ถ้าหนูไม่เข้านอนตอนที่แม่เตือนแล้ว พรุ่งนี้งดขนม” เราควรคุยกับลูกก่อน และลูกก็ยอมรับแล้ว พ่อแม่อย่าคิดบทลงโทษหน้างาน เพราะเด็กจะโกรธมากก และต่อต้านมากกว่ารู้ก่อน ตัวเราจะทนกับพฤติกรรมโวยวายและเสียงร้องไห้ของลูกไม่ไหวเองนะคะ