คุณทำให้ลูกเป็นศูนย์กลางของจักรวาล ?

คนเป็นพ่อแม่ล้วนรักลูกด้วยกันทั้งนั้น เพียงแต่ความรักที่ว่านั้นเป็นความรักที่เหมาะสมหรือไม่ เป็นความรักที่เอื้อต่อการส่งเสริมให้ลูกสามารถใช้ชีวิตได้อย่างมีความสุข และใช้ชีวิตตามครรลองที่เหมาะแม้ในวันที่ไม่มีพ่อแม่ ผู้ปกครองอยู่ด้วยหรือไม่

หรือลูกกลายเป็นศูนย์กลางของจักรวาล มองเห็นแต่ตัวเอง เอาแต่ใจตัวเอง จนกลายเป็นปัญหาในอนาคตเมื่อต้องอยู่ร่วมในสังคม คนเป็นพ่อแม่ปฏิเสธไม่ได้ว่าคุณคือส่วนสำคัญที่สุดที่ทำให้ลูกเติบโตเป็นเด็กแบบไหน !

คำว่า “ลูก” เป็นศูนย์กลางของจักรวาล ถ้าเปรียบเทียบกับการเลี้ยงดูลูกของชาวจีนก็ประมาณว่าเป็นจักรพรรดิน้อยที่พ่อแม่คอยพะเน้าพะนอ อยากได้อะไรก็ได้ ไม่ว่าจะกิน จะนอน จะเล่น จะเที่ยว จะให้ลูกเป็นผู้กำหนดตั้งแต่เล็ก ยกให้ลูกเป็นผู้ตัดสินใจเพราะรักลูกอยากตามใจลูก โดยหารู้ไม่ว่าสิ่งเหล่านี้กำลังหล่อหลอมให้ลูกกลายเป็นเด็กที่เอาแต่ใจตัวเอง และมองตัวเองว่าสำคัญที่สุด ไม่สนใจความรู้สึกของผู้อื่น

พ่อแม่ที่เลี้ยงลูกแบบตามใจ (Permissive Parenting Style) มักปล่อยให้ลูกทำสิ่งต่างๆ ตามใจโดยไม่มีการกำหนดขอบเขต ตอบสนองความต้องการของลูกมากกว่าจะให้ทำตามที่พ่อแม่ต้องการ ไม่มีการฝึกระเบียบวินัย และถ้ามีกฎก็มักจะคุมไม่ได้ เพราะพ่อแม่มักใจอ่อน กลัวลูกต้องผิดหวังหรือไม่ได้ดั่งใจ

ผลที่ตามมา...

• ไม่มีวินัย ไม่มีความรับผิดชอบ เพราะไม่เคยฝึก
• เอาตนเองเป็นศูนย์กลางของทุกอย่าง
• ไม่มั่นใจในตนเอง โดยเฉพาะเวลาที่ไม่ได้อยู่กับพ่อแม่
• ปรับตัวเข้ากับสถานการณ์ต่าง ๆ ได้ยาก

นี่เป็นเพียงตัวอย่างของการเลี้ยงดูของพ่อแม่ที่มักตามใจลูกตั้งแต่เล็กจนโต ด้วยความใจอ่อน และไม่กำหนดขอบเขตที่ชัดเจน ทำให้ลูกเห็นว่าพ่อแม่ยอมให้ลูกอยู่เหนือกว่า ทำอะไรก็ได้ตามใจ นั่นคือการปลูกฝังนิสัยเอาแต่ใจให้ลูกโดยไม่รู้ตัว ซึ่งไม่เพียงเป็นปัญหาในครอบครัว แต่อาจกลายเป็นปัญหาของสังคมในอนาคต เรื่องนี้ควรเป็นเรื่องที่ปลูกฝังตั้งแต่เล็ก มิเช่นนั้นแล้วถ้าเกิดปัญหาเมื่อลูกเข้าสู่วัยรุ่นจะยิ่งทำให้แก้ปัญหาได้ยากยิ่ง

สิ่งที่พ่อแม่ควรทำ

✚ 1. หนักแน่นเมื่อถึงเวลา ✚

การที่พ่อแม่ตามใจลูกบ่อย ๆ ทำให้เด็กเรียนรู้ว่า เวลาเขาต้องการอะไรจะได้รับในสิ่งที่ตัวเองต้องการเสมอ ยิ่งถ้าตอบสนองในทันที เขาจะรอคอยไม่เป็น พอไม่ได้ดั่งใจก็จะนำไปสู่พฤติกรรมที่ไม่เหมาะสม เช่น โมโห หงุดหงิด อาละวาด ฯลฯ และหากใช้วิธีเหล่านี้แล้วผู้ใหญ่ตอบสนอง เด็กจะเรียนรู้ว่าวิธีนี้ได้ผลจึงมักจะทำซ้ำๆ พ่อแม่จึงจำเป็นต้องหนักแน่น ดูความต้องการและเหมาะสม 

✚ 2. ยึดมั่นในเหตุผลเสมอ ✚

เด็กจะเรียนรู้จากแบบอย่างและการปฏิบัติตัวของผู้ใหญ่ ดังนั้นสิ่งที่พ่อแม่ทำต้องมีเหตุผลและอธิบายให้ลูกรับรู้ถึงเหตุผลนั้นๆ ด้วย ที่สำคัญ หากไม่อยากให้ลูกทำสิ่งไหน ผู้ใหญ่ก็ต้องไม่ทำสิ่งนั้น เพราะเด็กจะไม่เข้าใจว่า ทำไมผู้ใหญ่ทำได้แต่เด็กทำไม่ได้

✚ 3. ลงโทษเมื่อจำเป็น ✚

เมื่อพ่อแม่หนักแน่น พยายามยึดเหตุผลที่เหมาะสมแล้ว หากลูกยังมีพฤติกรรมไม่เหมาะสม ก็ต้องใจแข็งที่จะลงโทษลูกเมื่อจำเป็น ยิ่งถ้าลูกมีพฤติกรรมที่เอาแต่ใจมากหรือควบคุมตัวเองไม่ได้ ก็ควรต้องลงโทษ แต่ทั้งนี้ต้องคำนึงถึงวัยของเด็กด้วย ที่สำคัญต้องไม่ใช้ความรุนแรงทั้งทางร่างกายและจิตใจ แต่อาจจะมีข้อตกลงตั้งแต่แรกว่าลูกทำสิ่งนั้นๆ ได้แค่ไหน ถ้าเกินขอบเขตไม่ได้ แต่ถ้าเกิดปัญหาขึ้นมาก็ควรให้เขาได้รับรู้ว่าที่เขาโดนลงโทษเพราะอะไร

พฤติกรรมการเอาแต่ใจตัวเองเกิดขึ้นได้กับเด็กทุกคน เพียงแต่พ่อแม่ควรจะรับมือและปลูงฝังลูกตั้งแต่เล็กไม่ให้เอาแต่ใจ อย่าปล่อยให้ปัญหาติดตามมาจนลูกเข้าสู่วัยรุ่น เพราะมิเช่นนั้นแล้วจะแก้ปัญหาได้ยากกว่า สุดท้าย...คุณนั่นแหละที่จะเป็นคนทำให้ลูกเป็นศูนย์กลางของจักรวาลหรือไม่ !