“การทำงานบ้าน”​ สร้างการรับรู้คุณค่าภายในตนเองและผู้อื่น

“When parents insist that children do their chores, they are letting them know that they are not just loved, they are needed” เมื่อพ่อแม่ให้ลูก ๆ ทำงานบ้าน เรากำลังทำให้ลูก ๆ รับรู้ว่า ไม่ใช่แค่ตัวเขาที่ถูกรักโดยพ่อแม่เพียงอย่างเดียว แต่ตัวเขาเองมีความสำคัญและเป็นที่ต้องการของพ่อแม่เช่นกัน - Wendy Mogel -

“งานบ้าน” ถือเป็นงานส่วนรวมงานแรกในชีวิตของเด็ก ๆ เลยก็ว่าได้ เพราะเมื่อเด็ก ๆ ทำงานบ้าน พวกเขาได้ทำประโยชน์ให้กับคนที่มาใช้งานพื้นที่นั้น หรือ ของตรงนั้น เด็ก ๆ จะรับรู้ถึงคุณค่าภายในตัวเองว่า “ตัวเขาสามารถช่วยเหลือผู้อื่นได้”

การมอบหมายงานบ้านให้เด็ก ๆ ทำ ไม่ได้มีเป้าหมายไปที่บ้านที่สะอาดเอี่ยมอ่อง แต่เพื่อ...

❤︎ 1. ให้เด็ก ๆ ได้ฝึกฝนการยับยั่งชั่งใจ (Self-control) เด็ก ๆ จะเรียนรู้ว่า พวกเขาต้องทำสิ่งสำคัญหรือสิ่งที่จำเป็นก่อนไปทำสิ่งที่อยากทำ นั่นคือการทำงานบ้านก่อนไปเล่นนั่นเอง การทำงานบ้านก่อนไปเล่นจึงเป็นการฝึกเรื่อง “การชะลอสิ่งที่อยากได้หรืออยากทำ (Delayed gratification)” ได้อย่างเป็นธรรมชาติที่สุด 

❤︎ 2. ให้เด็ก ๆ ได้ใช้ความพยายามทำสิ่งที่มีคุณค่า เพื่อสร้างคุณค่าให้กับตัวเอง เมื่อเด็ก ๆ ทำงานบ้าน พวกเขาต้องใช้ความอดทนและความพยายาม ในอนาคต ถ้าหากพวกเขาต้องการทำสิ่งที่มีคุณค่าหรือทำให้ตนเองมีคุณค่าต้องอาศัยความอดทนและพยายามเช่นกัน

❤︎ 3. ให้เด็ก ๆ ทำในสิ่งที่เขาทำได้ เพื่อผู้อื่นบ้าง เพื่อดึงเด็ก ๆ ออกจากศูนย์กลาง (Egocentrics) ทำให้พวกเขามองเห็นผู้อื่น และเรียนรู้ความเห็นอกเห็นใจ 

❤︎ 4. ให้เด็ก ๆ ได้พัฒนาการร่างกายกล้ามเนื้อมัดเล็ก-มัดใหญ่ เมื่อเด็ก ๆ ทำงานบ้าน พวกเขาจะต้องควบคุมร่างกายให้เคลื่อนไหวในทิศทางที่เหมาะสม เพื่อจะกวาด ปัด เช็ด ถู ริน กรอก บิด ซัก หนีบ และอื่น ๆ เด็ก ๆ ที่ทำงานบ้านจะมีการพัฒนาการกล้ามเนื้อมัดต่าง ๆ ในเวลาเดียวกัน

...“ในเด็กเล็กเมื่อนิ้วมือขยับ ร่างกายเคลื่อนไหว สมองยิ่งพัฒนา”...

ดังนั้นคุณค่าในตนเองเริ่มจาก “การทำให้ตนเองมีคุณค่า” ผ่านการลงมือทำ ช่วยเหลือตัวเองไม่ให้เป็นภาระของใคร ดูแลของใช้และพื้นที่ไม่สร้างความเดือดร้อนให้กับผู้ และเมื่อดูแลตัวเองและของ ๆ ตัวเองได้แล้ว ก็พัฒนาไปสู่การช่วยเหลือส่วนรวม โดยเริ่มจากงานบ้านเพื่อคนที่บ้าน ซึ่งเป็นบุคคลที่เขารัก และสุดท้าย แม้จะไม่ได้เกิดกับทุกคน คือ การช่วยเหลือส่วนรวม ซึ่งเป็นบุคคลอื่น ๆ ที่เด็ก อาจจะไม่เคยรู้จักมาก่อน

สิ่งที่เด็ก ๆ ลงมือทำคือสิ่งที่มีคุณค่า เมื่อคุณค่าถูกส่งออกไปจากตัวเขาไปสู่ผู้อื่น สิ่งที่ได้รับกลับมา คือ การที่ผู้อื่นรับรู้ถึงคุณค่าในตัวเขา เป็นการยืนยันว่าเขามีคุณค่าในขั้นแรก นานวันเขาไม่จำเป็นต้องรอผู้อื่นมายืนยันคุณค่านั้นอีก เพราะเขาเรียนรู้แล้วว่า ตัวเองมีคุณค่า

เคล็ดลับสำหรับพ่อแม่ที่อยากให้ลูกเริ่มทำงานบ้าน

✚ 1. "ทำด้วยกัน" ✚

งานบ้านไม่ใช่งานสำหรับใครบางคน แต่เป็นงานของทุกคนในบ้าน ไม่ว่าจะเป็นคุณพ่อ คุณแม่ คนพี่ คนน้อง ทุกคนช่วยงานบ้านที่ตนเองสามารถทำได้ เราไม่ควรให้เด็ก ๆ หรือใครในบ้านคนใดคนหนึ่งต้องรับหน้าที่ทำงานบ้านอย่างหนักหน่วง เพราะงานบ้านควรเป็นงานของทุกคนภายในบ้าน ดังนั้นเพื่อป้องกันปัญหานี้ การมอบหมายงานที่ชัดเจนให้กับแต่ละคน คือ สิ่งที่ควรทำและตกลงกันให้เข้าใจตั้งแต่แรกเริ่ม

✚ 2. "ทำตามวัย" ✚

มอบหมายงานบ้านให้เหมาะสมกับวัย เริ่มจากงานเล็ก ๆ ไม่ต้องระวังมาก ไปจนถึงงานใหญ่ ๆ ที่ต้องอาศัยทักษะมากขึ้น ทั้งนี้พ่อแม่ควรให้การดูแลและเคียงข้างในเด็กเล็ก และให้คำแนะนำและช่วยเหลือในบางครั้งในเด็กโต 

✚ 3. "ทำให้สนุก" ✚

สามารถทำเป็นเกม แข่งกันกวาดบ้าน โยนผ้าลงตระกร้าแยกผ้าสี ผ้าขาว ทำกับข้าวด้วยกัน เป็นตัน

✚ 4. "ทำให้เป็นเวลา" ✚

มีตารางเวลา กำหนดเวลา และระยะเวลา ไม่มากและไม่น้อยเกินไป ให้เหมาะสมกับวัย

✚ 5. "ทำให้เป็นเรื่องที่น่าภาคภูมิใจ" ✚

พ่อแม่ควรภูมิใจเมื่อลูกทำงานบ้านไ้ด้สำเร็จ และไม่ลืมที่จะชื่นชมลูกเสมอ

✚ 6. "ทำให้สม่ำเสมอ” ✚

จนเป็นส่วนหนึ่งในชีวิตของเรา ไม่ใช่เห่อเพียงช่วงแรก และเมื่อเวลาผ่านไปก็เลิกทำ งานบ้านควรเป็นหน้าที่ ไม่ใช่ทำเพราะอยากทำ

✚ 7. "พ่อแม่เป็นตัวอย่างที่สำคัญ” ✚

อยากให้ลูกทำงานบ้าน พ่อแม่ต้องทำให้ดู และทำไปกับเขา

สุดท้ายแม้งานบ้านจะเป็นเรื่องเล็กๆ แต่สามารถสร้างคุณค่ามหาศาลในตัวเด็กคนหนึ่ง ให้เขาสามารถเติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่มีความสุข เพราะเขาจะมองเห็นคุณค่าในตัวเอง และผู้อื่น