ลูกขาด self control เหมือนรถที่ไม่มีเบรก

แม้จะวิ่งได้เร็วและไกลเพียงใด แต่เมื่อเจอหน้าผาข้างหน้าก็ไม่อาจเอาตัวรอดได้

การมีทักษะในการควบคุมตัวเองจะช่วยให้เด็กสามารถไปได้ถึงจุดหมายที่ตัวเองตั้งไว้โดยไม่ไขว้เขวหรือตกหลุมระหว่างทางไปเสียก่อน เด็กต้องเริ่มต้นที่ควบคุมร่างกาย เมื่อควบคุมร่างกายให้เคลื่อนไหวได้ดังใจแล้ว จึงจะนำไปสู่การควบคุมความคิดที่ส่งผลต่อการกระทำและคำพูด ซึ่งสุดท้ายจึงจะนำไปสู่การควบคุมจัดการอารมณ์ที่ยากที่สุด

พัฒนาการการเกิด Self-control

▶︎ ขั้นที่ 1 การควบคุมร่างกาย

• ให้กล้ามเนื้อมัดใหญ่เคลื่อนไหว เช่น นั่ง ยืน วิ่ง นอน
• ให้กล้ามเนื้อมัดเล็กเคลื่อนไหว เช่น ปั้น จับ กด ดึง ปา หนีบ
• ให้ร่างกายควบคุมอุปกรณ์ เช่น จับดินสอเขียน โยนบอล ร้อยลูกปัด
• ควบคุมการขับถ่ายของตัวเอง บอกปวดฉี่-ปวดอึ ไปฉี่-อึได้ทันเวลา เลิกใช้ผ้าอ้อมตอนกลางวัน สุดท้ายเลิกใช้ผ้าอ้อมตอนกลางคืน

หลังจากขั้นที่ 1 ร่างกายที่พร้อมจะนำไปสู่สมองที่พร้อมสมองส่วนหน้า (Pre-frontal cortex) คือส่วนสำคัญที่จะเขามามีบทบาทช่วยให้เด็กสามารถควบคุมยับยั้งชั่งใจได้ ซึ่งจะเติบโตประมาณช่วงวัย 5 ปีเป็นต้นไป ดังนั้นเด็กก่อนวัย 5 ปีอาจจะมีความซุกซนและหยุดตัวเองลำบากกว่าเด็กโต (ด้วยเหตุนี้เด็กที่มีพัฒนาการทางด้านร่างกายที่ล่าช้าจึงมักมีปัญหาด้านการควบคุมตัวเองและการจัดการอารมณ์เข้ามาเกี่ยวข้องด้วย]

▶︎ ขั้นที่ 2 การควบคุมตัวเองให้ทำตามกติกา / ตามขั้นตอน เช่น ล้างมือก่อนไปกินข้าว เล่นแล้วเก็บ เปิดน้ำ - ไฟแล้วปิดทุกครั้ง เล่นเกมกับเพื่อนรอให้ถึงตาตัวเองได้

▶︎ ขั้นที่ 3 การควบคุมตัวเองให้ทำงานให้เสร็จ เช่น ทำการบ้านให้เสร็จตามที่ได้รับมอบหมาย ล้างจานของตัวเองให้สะอาด พับถุงเท้าของตัวเองให้หมด [หลังจากขั้นที่ 3 การฝึกฝนอยู่สม่ำเสมอจึงจะเกิดขึ้นได้]

▶︎ ขั้นที่ 4 การควบคุมตัวเองให้ทำสิ่งจำเป็นก่อนสิ่งที่อยากทำ เช่น ทำการบ้านให้เสร็จก่อนไปเล่น กินข้าวให้หมดก่อนกินขนม ทำงานบ้านให้เสร็จก่อนไปดูทีวี

▶︎ ขั้นที่ 5 การควบคุมจัดการอารมณ์อย่างเหมาะสม และฝึกแก้ปัญหาตามวัย แม้จะโกรธมากก็เลือกไม่ทำร้ายใครหรือตัวเอง และเลือกที่จะขอเวลานอกให้ตัวเอง ที่สำคัญเมื่อเจอความยากลำบากหรืออุปสรรคปัญหาตามวัย เด็กสามารถอดทนและฝ่าฟันแก้ปัญหาได้

การฝึกฝนให้เด็ก ๆ อดทนรอคอย (Delayed Gratification) ตามวัย

เริ่มต้นจากรอคอยช่วงเวลาสั้น ๆ ซึ่งทำได้ง่ายไปจนถึงรอคอยนานกว่าจะได้รับในสิ่งที่ที่ต้องการ ซึ่งต้องทำได้ยากและต้องอาศัยเวลาและความอดทนขั้นสูง

1. รอคอยให้ถึงตาของตัวเอง เช่น ต่อแถวเล่นชิงช้า หรือ ซื้อขนม
2. ทำสิ่งจำเป็นก่อนสิ่งที่อยากทำเสมอ เช่น ทำการบ้าน งานบ้านก่อนไปเล่น
3. สะสมหรือเก็บเล็กผสมน้อยเพื่อให้ได้ของชิ้นใหญ่ เช่น เก็บเงินไปซื้อของเล่น
4. ตั้งเป้าหมายระยะยาว แล้วค่อย ๆ ทำไปตามแผนที่วางไว้ เช่น ออกกำลังกายวันละนิดทุกวันเพื่อให้ได้ร่างกายที่แข็งแรง อ่านหนังสือสอบเพื่อสอบเข้ามหาวิทยาลัย รดนำต้นไม้เพื่อรอกินผลของมัน

สุดท้ายเมื่อเด็ก ๆ ที่มี Self-control ที่ดี เขาจะสามารถเดินไปได้ไกล และไปจนถึงจุดหมายที่เขาตั้งใจไว้