คำพูดที่ช่วยสร้าง “ความรู้สึกมีคุณค่า”

บางครั้งการตอบสนองความรู้สึก ก็สำคัญกว่าการพูดตามความจริง เพราะมันคือสะพานที่เชื่อมโยงหัวใจให้คนที่เรารักได้รู้สึกว่ามีคุณค่าและมีความหมาย

นอกเหนือจากคำชมและการใช้เวลาทำกิจกรรมกับลูกแล้ว การตอบสนองลูกอย่างใส่ใจก็สำคัญไม่แพ้กัน เมื่อลูกชวนดูอะไรสักอย่าง หากเราพูดเป็น ก็สามารถช่วยให้ลูกรู้สึกมีคุณค่าและมีความหมายได้เหมือนกัน

ยกตัวอย่าง:

เช้าวันหยุดแสนสดใส คุณแม่ใส่เสื้อสวยตัวใหม่ สามีเดินมาเห็น คุณแม่อวดด้วยความรู้สึกดี “สวยมั้ยจ๊ะ” แต่สามีกลับตอบว่า “ไม่เห็นสวยเลย” คุณคิดว่า คุณแม่จะรู้สึกอย่างไร ? แล้วแบบนี้เรียกว่า สามีใส่ใจภรรยาหรือเปล่า ?

ลองนึกอีกภาพ ลูกกำลังตื่นเต้นกับของเล่นเพื่อนที่ตนเองไม่มี “แม่ดูนี่สิ มันขยับได้” คุณแม่หันมาดู เห็นเป็นเพียงหุ่นพลาสติกทำหยาบ ๆ ที่ดูไม่น่าเล่นเลย แล้วคุณแม่ก็พูดว่า “ไม่เห็นน่าเล่นเลย” คุณคิดว่า เด็กคนนี้จะรู้สึกยังไง ? มันก็น่าจะรู้สึกใกล้เคียงกับคุณแม่เมื่อเช้า แล้วคุณแม่ใส่ใจลูกหรือเปล่า ?

มนุษย์เราไม่ได้ต้องการเพียงข้อเท็จจริงเพื่อดำเนินชีวิตเท่านั้น แต่เรายังต้องการ “การตอบสนองทางอารมณ์” เพื่อหล่อเลี้ยงชีวิตให้เบิกบานและเชื่อมโยงหัวใจของคนที่เรารักเข้าด้วยกัน หากชีวิตขับเคลื่อนไปด้วยเหตุผลอย่างเดียว เราก็คงไม่ต่างจากหุ่นยนต์ที่ทำงานได้ถูกต้อง แต่ชีวิตกลับแห้งแล้งเหลือเกิน

ลองเอาตัวอย่างมาฉายภาพใหม่ คุณแม่ใส่เสื้อสวยตัวใหม่ สามีเดินมาเห็น คุณแม่อวดด้วยความรู้สึกดี “สวยมั้ยจ๊ะ” สามีเข้าใจความรู้สึกภรรยาดี แม้ในใจจะคิดว่าเสื้อนี้ไม่สวย แต่ก็อยากถนอมน้ำใจ จึงตอบกลับว่า “มิน่าล่ะ เห็นเธอยิ้มหวาน สดชื่นกว่าทุกวันเลย” เราคิดว่าคุณแม่จะรู้สึกอย่างไร ? แบบนี้เรียกว่าสามีใส่ใจมั้ย ? คำตอบคือ ใช่แน่นอน

ลูกกำลังตื่นเต้นกับของเล่นของเพื่อนที่ตนเองไม่มี “แม่ดูนี่สิ มันขยับได้” คุณแม่หันมาดู เห็นเป็นเพียงหุ่นพลาสติกทำหยาบ ๆ ที่ดูไม่น่าเล่นเลย แต่คุณแม่เข้าใจความรู้สึกของลูกที่กำลังตื่นเต้น จึงพูดว่า “จริงด้วยลูก มันขยับได้ น่าสนใจจัง” เราคิดว่าเด็กคนนี้จะรู้สึกอย่างไร ? แบบนี้เรียกว่าคุณแม่ใส่ใจมั้ย ? คำตอบ คือ ใช่แน่นอน

จริงอยู่ว่าความจริงเป็นสิ่งสำคัญที่ต้องยึดมั่น และการโกหกก็เป็นเรื่องที่ไม่ควรทำเช่นกัน หมอก็ไม่ต้องการให้โกหกว่า “สวย” หรือ “เจ๋ง” ทั้ง ๆ ที่ใจเราไม่คิดแบบนั้น เด็กเขาก็รู้สึกได้ว่าเราไม่จริงใจ ดังนั้นมาเรียนรู้การตอบสนองด้วยความใส่ใจ โดยไม่ต้องโกหกกันดีกว่าค่ะ

เทคนิคง่าย ๆ ช่วยสร้างความรู้สึกมีคุณค่า

1. ขยับสายตาจากสิ่งของ (เช่น เสื้อ, ของเล่น) ไปที่แววตาของคู่สนทนาแทน
2. จอดสายตาของเราไว้ที่แววตาคู่นี้ พร้อมหยุดคิดเรื่องอื่นชั่วคราว
3. ต่อมาให้ใจของเรามองทะลุแววตานี้ โดยใช้ความรักนำทาง ถึงตอนนี้เราจะสัมผัสหัวใจของคู่สนทนาได้ เราจะรู้เองว่าจะตอบสนองยังไงดี

ความจริงก็สำคัญ หัวใจคนก็สำคัญ หากความจริงไม่ใหญ่โต ก็ไม่ควรนำมาหักมุมหัวใจคน

...“เราทุกคนใส่ใจกันได้ ขอเพียงแค่เงยหน้าขึ้นมา แล้วสบตาคู่สนทนาด้วยหัวใจ เท่านั้นเอง”...

✱ ติดตามข่าวสารและกิจกรรม Thai PBS Kids ได้ทาง Website | Facebook | Youtube | LINE Official ✱