ชมอย่างไรลูกไม่เติบโต

การชมลูก มีความหมายในการเติบโตทางใจของลูกมาก ๆ แต่ "การชมลูกไม่เป็น" ก็อาจเป็นอันตรายในการเติบโตภายในของลูกเช่นกัน หลายครั้งเราพบว่าการชมที่ผิดหลักอาจจะทำให้เราผลิตเด็กคนนึงที่ต้องรอคอยคำชมเสมอ หรือเด็กที่คิดว่าตัวเองช่างเก่งและเจ๋งกว่าใคร

การชมที่ดีควรหลีกเลี่ยง

❖ ชมไปเรื่อย ❖

..."น่ารักจังเลย"...

..."สุดยอดลูกพ่อ"...

..."หนูนี่เป็นเด็กดีมากเลย"...

โดยที่ลูกไม่รู้ว่า "พฤติกรรมอะไร" ที่ทำให้ได้รับคำชม การชมควรมีความเฉพาะเจาะจง โดยมีเป้าหมายให้กำลังใจหรือให้พฤติกรรมที่พึงประสงค์นั้นคงอยู่ เช่น "ดีจังเลย หนูช่วยแม่กรอกน้ำด้วย หนูเป็นเด็กมีน้ำใจ แม่หายเหนื่อยเลยนะ"

❖ ชมเกินความจริง ❖

..."อัจฉริยะมากลูกพ่อ"...

..."นี่มันศิลปินกลับชาติมาเกิดชัด ๆ"...

เด็กยุคนี้เติบโตมาแบบมีแนวโน้มที่จะหลงตัวเองง่ายมากอยู่แล้ว พ่อแม่ที่ชมลูกแบบนี้มีแนวโน้มที่จะส่งเสริมความรู้สึกว่า "ชั้นเจ๋งหรือเก่งกว่าใคร" ให้กับลูก ซึ่งต่อมาอาจจะมีปัญหากับการพัฒนาบุคลิกภาพ

❖ ชมตลอดเวลา ❖

จะทำให้เด็กบางคน "ติดคำชม" ทำอะไรก็ต้องคอยมองว่ามีใครชมเรารึยัง การชมมากไป อาจทำให้โตไปแบบไม่มั่นใจในตนเอง ต้องการคนชมเพื่อยืนยันสิ่งที่ทำอยู่เสมอ หรือชมเยอะไปเด็กก็จะเริ่มไม่เห็นความหมายของคำชม

❖ ชมเหมือนตำหนิ ❖

..."ก่อนหน้านี้ถ้าขยันแบบนี้นะ ได้คะแนนดีแบบนี้ไปแล้ว"...

..."โอ๊ย สงสัยวันนี้ฝนจะตกมีคนช่วยแม่ถูบ้าน"...

..."ถ้าช่วยแม่อย่างนี้ทุกวัน แม่คงไม่ต้องเหนื่อย"...

การชมแบบนี้ คนที่ได้ฟังแทนที่จะรู้สึกดี อาจรู้สึกว่าถูกขุดเอาอดีตมาว่า ซึ่งทำให้ไม่เห็นค่าของคำชม

❖ ชมแบบยังไม่พอใจ ❖

..."หนูเก่งจัง สอบได้ตั้ง 7 เต็ม 10 แต่แม่ว่าครั้งหน้า ถ้าหนูตั้งใจอ่านหนังสือกว่านี้ หนูต้องทำได้คะแนนดีกว่านี้แน่ ๆ"...

การชมแบบนี้ทำให้ลูกรู้ว่าแม่ยังไม่พอใจกับผลที่ได้รับ อยากให้ลูกทำได้ดีขึ้น ให้ฝึกชมที่ความตั้งใจและความพยายาม "หนูภูมิใจมั้ยลูก เพราะหนูตั้งใจอ่านหนังสือ เลยทำให้ทำคะแนนได้ดี"

❖ ชมโดยมีรางวัลติด ❖

..."โหเก่งจัง สอบได้ที่หนึ่งเลย เดี๋ยวพ่อต้องซื้อไอโฟนใหม่ให้ซะละ"...

ความสำเร็จมีความหอมหวานในตัวมันเอง... ไม่ต้องเอาความสำเร็จที่น่าชื่นใจ ไปผูกไว้กับสิ่งของที่มีราคา

❖ ชมเรื่องที่เราไม่อยากให้เป็นคุณค่าของลูก ❖

หนูหน้าตาน่ารักมากเลย" "ลูกพ่อนี่ผิวขาวดีจัง" คำชมเหล่านี้ดูดี ๆ มันก็มีพิษภัยซ่อนไว้ในตัว เพราะจะทำให้เด็กให้คุณค่ากับเรื่องภายนอก

❖ ชมที่ผลสำเร็จ ❖

..."เก่งจังสอบได้ที่หนึ่งด้วย"...

... "ลูกเก่งมากวิ่งชนะคู่แข่งขาดลอยเลย"...

การชมที่ผลสำเร็จอยู่บ่อย ๆ อาจจะทำให้ลูก รู้สึกต้องชนะอยู่ตลอด หรือเจออะไรยากก็อาจไม่อยากทำเพราะกลัวแพ้ หรือบางคนก็รับไม่ได้กับการที่ผลที่ไม่ได้เป็นอย่างใจคิด

การชมที่ดีควรเป็นการชมที่มาจากใจ ชมเพื่อสร้างกำลังใจ ทำให้รู้สึกดีกับตัวเอง ชมตามความเป็นจริง และชม "ความพยายาม" มากกว่าชมที่ผล

..."รักลูก...ฝึกชมลูกแบบไม่ทำร้ายลูกนะคะ"...