คนไทยใช้เวลาไปกับโลกออนไลน์มากที่สุดในแต่ละวัน สวนทางกับตัวเลขการอ่านหนังสือในบ้านเราลดลงเรื่อย ๆ ซึ่งสอดคล้องกับธุรกิจสิ่งพิมพ์ที่ทยอยปิดตัวลง ทำให้ทิศทางของเด็กและเยาวชนหันไปอ่านออนไลน์มากขึ้น

"การอ่าน" เป็นหนึ่งในกิจกรรมที่ไม่มีใครปฏิเสธว่าช่วยในเรื่องการพัฒนาสติปัญญาของเด็ก เพียงแต่ว่ารูปแบบการอ่านของเด็กยุคนี้คือ อ่านผ่านโลกออนไลน์ 

แม้เด็กจะอ่านบนโลกออนไลน์มากขึ้น แต่การอ่านที่เหมาะกับเด็ก โดยเฉพาะเด็กเล็กก็คือ 'การอ่านผ่านหนังสือ' เพราะการอ่านหนังสือเป็นรากฐานของการสร้างเสริมทักษะชีวิตให้กับเด็กก่อนโตไปสู่การเป็นผู้ใหญ่ที่มีคุณภาพ ที่ผ่านมาเรามักได้ยินบ่อยครั้งว่า เด็กไทยอ่านหนังสือน้อยลง อ่านไม่กี่บรรทัด และหนังสือที่เด็กอ่านส่วนใหญ่ก็เป็นหนังสือเรียน หรือหนังสือที่ถูกบังคับให้อ่าน

ทั้งที่ทุกคนต่างเห็นพ้องต้องกันว่าประโยชน์ของการอ่านมีมากมาย การอ่านช่วยปลุกพลังสมองลูก ช่วยให้เกิดการเรียนรู้ที่ดี ถ้าพ่อแม่เล่านิทานให้ลูกฟังตั้งแต่เล็ก โอกาสที่ลูกจะเติบโตขึ้นมาชอบการอ่านหนังสือก็เพิ่มมากขึ้น

นักวิจัยจาก New York University School of Medicine พบว่า การที่พ่อแม่อ่านหนังสือให้ลูกฟังตั้งแต่ยังเป็นทารก ช่วยให้ลูกมีทักษะด้านภาษา การอ่านออกเขียนได้ และการอ่านหนังสือ ดีกว่าเพื่อน ๆ คนอื่นในวัยประถม และมีโอกาสที่เด็กคนนั้นจะโตไปมีนิสัยรักการอ่าน ซึ่งจะเป็นประโยชน์กับพวกเขามากในภายหลัง 

นั่นหมายความว่าถ้าพ่อแม่ที่ปลูกฝังให้ลูกตั้งแต่เล็ก โอกาสที่ลูกโตแล้วก็จะยังคงติดนิสัยรักการอ่านหนังสือ แต่ก็มีเด็กจำนวนไม่น้อยที่ไม่ได้รับการปลูกฝังมาตั้งแต่เล็ก เมื่อโตจึงไม่ได้รักการอ่านหนังสือ ก่อนอื่นต้องทำความเข้าใจก่อนว่าประโยชน์ของการอ่านหนังสือมีมากมายเหลือคณา และมีส่วนทำให้เด็กเติบโตขึ้นไปอย่างมีคุณภาพได้ด้วย

ประโยชน์ของการอ่านหนังสือ

❤︎ 1 | อ่านช่วยพัฒนาสมอง

หนังสือช่วยกระตุ้นการทำงานของสมอง ทั้งยังช่วยป้องกันโรคอัลไซเมอร์ได้ด้วย เพราะการอ่านจะทำให้สมองต้องทำงานตลอดเวลา ข้อมูลทางการแพทย์ระบุว่าสมองก็เหมือนกล้ามเนื้ออื่นในร่างกาย ที่ต้องการการบริหาร หากไม่ใช้งานหรือใช้งานน้อยก็ฝ่อได้ 

❤︎ 2 | อ่านสร้างสรรค์

ไม่ได้หมายถึงการอ่านเพื่อรู้ตามเนื้อหาตามตัวหนังสือเท่านั้น แต่หมายถึงการอ่านที่นำไปสู่การพัฒนาความสามารถในการคิดแบบต่าง ๆ เช่น ความคิดสร้างสรรค์ จินตนาการ การคิดวิเคราะห์ ตีความ เป็นต้น

❤︎ 3 | อ่านรื่นรมย์

ช่วยผ่อนคลายความเครียด และยังช่วยสร้างรสนิยมของตัวเอง ควรให้อิสระเด็กในการเลือกอ่านหนังสือที่ชอบ หรือเลือกบางเวลาที่ต้องการอ่าน อยากอ่านที่ไหน อ่านมุมไหน อ่านท่าไหน ก็สุดแท้แต่ เพื่อให้เขารู้สึกเพลิดเพลินกับช่วงเวลาอ่าน

❤︎ 4 | อ่านลึกซึ้ง

การอ่านหนังสือจะทำให้ลูกมีภาษาที่ดี ลึกซึ้ง และมีความคิดในเชิงซับซ้อน พ่อแม่ควรมีส่วนต่อการช่วยเลือกหนังสือด้วยการค่อย ๆ เขยิบความยากและซับซ้อนขึ้นตามวัยของลูก นำหนังสือเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตประจำวัน

❤︎ 5 | อ่านท่องโลก

การอ่านจะช่วยเปิดโลกทัศน์ให้กับเขา ควรจะช่วยลูกค้นคว้าสิ่งต่าง ๆ จากหนังสือเพื่อให้ลูกเห็นความสำคัญและความมหัศจรรย์ของการอ่านหนังสือ เป็นการเปิดโลกหนังสือให้กับลูก ที่สำคัญต้องเป็นหนังสือที่เด็กชอบ ไม่ใช่หนังสือที่ผู้ใหญ่ชอบ 

❤︎ 6 | อ่านฝึกสมาธิ

เป็นการฝึกสมาธิอย่างดี ทำให้เขาจดจ่อกับสิ่งที่เขาสนใจและใช้เวลากับมันได้ตราบเท่าที่สนใจ และถ้าทำอย่างสม่ำเสมอ จะเป็นการปลูกฝังนิสัยรักการอ่านได้เป็นอย่างดี

❤︎ 7 | อ่านสร้างแรงบันดาลใจ 

หนังสือดี ๆ สามารถสร้างแรงบันดาลใจได้ เป็นหน้าที่ของพ่อแม่และคนใกล้ชิดที่จะสังเกตเด็กว่าสนใจเรื่องใด และพยายามนำหนังสือประเภทที่ลูกชอบมาให้ได้รู้จักอย่างสม่ำเสมอ หนังสือดี ๆ บางเล่มเป็นได้มากกว่าหนังสือ เป็นแรงบันดาลใจที่ทำให้เขาอยากปรับเปลี่ยนตัวเองก็ได้ 

เด็กยุคนี้เกิดมาในยุคดิจิทัล ไม่ต้องห่วงเรื่องการใช้เทคโนโลยี แต่ควรสนใจเรื่องการสร้างรากฐานทักษะชีวิตให้ลูกด้วยการปลูกฝังเรื่องการอ่านหนังสือตั้งแต่เล็กก่อนที่เขาจะโตและเข้าสู่โลกยุคดิจิทัลเต็มรูปแบบ