“วางแผนล่วงหน้า” ลดปัญหาพี่น้องทะเลาะกัน

จริง ๆ แล้ว ส่วนใหญ่พี่น้องก็มักทะเลาะกันในเรื่องเดิม ๆ ใช่มั้ยคะ ถ้าพ่อแม่สามารถวางแผนไว้ก่อนได้ ก็จะช่วยให้สถานการณ์ดีขึ้นได้ค่ะ

Dr. Stephanie Lee ผู้อำนวยการศูนย์โรคสมาธิสั้นและโรคทางพฤติกรรมของ Child Mind Institute ทำการทดสอบกับกลุ่มเด็กที่เป็นพี่น้อง ซึ่งชอบทะเลาะกัน แย่งนั่งข้าง ๆ คนขับเมื่อได้ขึ้นรถ

โดยให้พ่อแม่บอกกติกากับลูกล่วงหน้าว่า ให้พี่(หรือน้อง)นั่งข้างคนขับในวันที่เป็นเลขคู่ ส่วนอีกคนนั่งในวันที่เป็นเลขคี่ เขาพบว่าปัญหาทะเลาะกันในเรื่องนี้หมดไป นั่นเป็นเพราะเด็ก ๆ รู้ว่าจะต้องทำตัวอย่างไร

นอกจากเด็กจะรู้ว่าต้องทำตัวอย่างไรแล้ว เด็กยังเรียนรู้ด้วยกว่า ปัญหาในชีวิตเขาสามารถแก้ไขหรือมีทางออกได้ พวกเราไม่จำเป็นต้องจมอยู่กับปัญหาเดิม เหมือนไร้ทางออก ขอเพียงพ่อแม่วางแผนล่วงหน้ากับปัญหาเดิม ๆ เท่านั้นเอง

อีกวิธีที่ดีก็คือ การตั้งเวลาเพื่อสลับกันใช้ของ วิธีนี้อาจจะดูไม่ยืดหยุ่นนะคะ แต่หมอคิดว่าหากลูก ๆ เห็นด้วย ก็สามารถลองใช้ได้ และยังเหมาะสมกับลูกเล็ก ๆ ที่ยังคิดแก้ปัญหาไม่หลากหลาย หากทำไประยะหนึ่งแล้วมีปัญหา เราก็สามารถยกเลิกวิธีนี้ได้

สำหรับของใช้หรือของเล่นบางอย่างที่ลูกเพิ่งได้มา มันยังใหม่ ๆ อยู่เลย เด็กหลายคนก็ยังไม่อยากแบ่ง (นึกถึงใจเรา เราก็อาจเป็นแบบนั้น หากเพื่อนมายืมของใหม่) หรือบางคนอาจมีของรักพิเศษ ที่ไม่อยากแบ่งให้พี่น้องเล่นหรือใช้ หมอพบบ่อยเลยค่ะ เช่น พี่สาวมีตุ๊กตาตัวโปรดก็ไม่อยากให้น้องสาวมาจับ

ดังนั้น เพื่อไม่ให้เกิดปัญหา เราทำสัญลักษณ์ไปเลย เพื่อให้ลูกรู้ว่าชิ้นใดที่แบ่งได้และชิ้นใดที่ไม่จำเป็นต้องแบ่ง เช่น คุณพ่อแม่ให้สติกเกอร์ 2-3 ดวงแก่ลูกทุกคน เพื่อนำไปติดสิ่งของที่ไม่อยากแบ่งในช่วงเวลานี้ และเด็ก ๆ สามารถเปลี่ยนแปลงได้ ตามความต้องการของพวกเขาค่ะ

สิ่งสำคัญที่สุดก็คือ ความชัดเจนในแผนการ และความสม่ำเสมอของพ่อแม่ที่จะเข้ามาดูแล ยิ่งพ่อแม่ควบคุมสถานการณ์ได้ดีมากเท่าไหร่ ก็จะยิ่งทำให้ประสบความสำเร็จได้มากขึ้นเท่านั้น

ที่หมอเล่ามา 3 วิธีนี้ เราจะไม่เห็นการสนับสนุนให้เด็กเกิดความรู้สึกอยากแบ่งปันด้วยใจเลย ซึ่งคุณพ่อคุณแม่ควรกระตุ้นให้ลูก ๆ มีความรู้สึกเห็นอกเห็นใจคนอื่นในสถานการณ์ต่าง ๆ ของชีวิตด้วยนะคะ รวมทั้งกระตุ้นเรื่องการแบ่งปันโดยเน้นให้มองว่าพี่น้องที่ได้รับการแบ่งปันนั้นมีความสุขแค่ไหน นอกเหนือจากตนเองมีความสุข

ส่วนการวางแผนก็เป็นสิ่งที่พ่อแม่ต้องเรียนรู้เช่นกัน เราสามารถจัดการปัญหาที่เกิดขึ้นซ้ำ ๆ ของลูกได้ เราไม่จนตรอกเลยนะคะ เมื่อเราบอกกติกาเด็ก ๆ ไว้ก่อน เด็ก ๆ จะสามารถจัดการกับตัวเองได้ดี การรู้ล่วงหน้า ช่วยให้สมองเด็กเห็นภาพตนเองในอนาคต เด็ก ๆ จะทำตัวได้ถูกต้อง มันง่ายสำหรับเขามากกว่า ดีกว่าไปว่ากันหน้างาน ซึ่งก็หนีไม่พ้นต้องทะเลาะกันแน่ ๆ เลย เรื่องไหนป้องกันได้ก็ทำเลย เก็บพลังชีวิตไว้ทำอย่างอื่นดีกว่า มีอีกเยอะเลย ใช่มั้ยคะคุณพ่อคุณแม่

*****หมายเหตุ***** ทักษะการแก้ปัญหาข้อขัดแย้ง ควรสอนในช่วงอารมณ์ปกติ