พลังของคนกล้าเที่ยว

“การเดินทาง” บ้างก็เดินทางเพื่อพักผ่อน บ้างก็เพื่อความสนุกสนานเพลิดเพลิน บ้างก็เพื่อให้ได้สร้างความทรงจำกับคนรัก สำหรับผมแล้วเพื่อครอบครัว และการเจริญเติบโตของลูก

วันนี้ผมจะพาลูกไปพัฒนาทางด้านความคิด และความเข้าใจ (Cognitive Development) ผ่านการเดินทางท่องเที่ยว ตามทฤษฎีทางสติปัญญาของจิตวิทยาชาวสวิตเซอร์แลนด์ นามว่า ฌอง เพียเจต์ (Jean Piaget, 1952) ได้แบ่งขั้นพัฒนาการทางสติปัญญาออกเป็น 4 ขั้นหลัก

ขั้นที่ 1 ใช้ประสาทสัมผัสและกล้ามเนื้อ (The Sensorimotor Stage)

☑︎ ช่วงวัย 0-2 ขวบ

ขั้นแรกนี้เป็นขั้นที่เด็กเรียนรู้โลกผ่านการเคลื่อนไหวร่างกายอย่างง่าย ได้แก่ ดูด จับ ดู และมอง ผนวกกับการใช้ประสาทสัมผัสทั้งห้า ได้แก่ การมองเห็น การได้ยิน การได้กลิ่น การรับรส และการสัมผัสทางกาย ผมจึงเริ่มต้นพาลูกเที่ยวตั้งแต่แบเบาะ เพื่อให้เขาได้ซึมซับกับบรรยากาศและสิ่งของต่าง ๆ รอบตัว ให้เขาได้มองเห็นถึงความแตกต่างตั้งแต่ยังเล็ก

ขั้นที่ 2 เริ่มมีความคิดความเข้าใจ (Preoperational Stage)

☑︎ ช่วงวัย 2-7 ขวบ

ขั้นที่สองเป็นขั้นที่เด็กเริ่มพัฒนาการคิดในเชิงสัญลักษณ์หรือภาพ แต่ยังไม่พัฒนาการคิดอย่างเป็นเหตุเป็นผล เด็กยังยึดเอาตัวเองเป็นศูนย์กลางค่อนข้างสูง ลูกผมในวัยนี้ละครับที่เรียกกันว่า “วายร้าย” โลกหมุนรอบตัวเองสุด ๆ มีความคิดเป็นของตัวเอง อยากจะเลือกสถานที่ท่องเที่ยวเอง อยากจะเลือกใส่ชุดกันหนาวไปเที่ยวทะเลหน้าร้อนบ้างละ ต้องการก้าวเดินไปในทิศทางที่ไม่มีใครเดินบ้างละ เด็กวัยนี้เข้าใจสิ่งต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นได้ดีและจะพัฒนาการเข้าใจเหตุผลและที่มาที่ไปของสิ่งต่าง ๆ ได้

ขั้นที่ 3 ใช้ความคิดอย่างมีเหตุผลเชิงรูปธรรม (Concrete Operational Stage)

☑︎ ช่วงวัย 7-11 ขวบ

ขั้นที่สาม เด็กเริ่มพัฒนาการคิดอย่างเป็นเหตุเป็นผล การเอาตัวเองเป็นศูนย์กลางเริ่มลดลง ทำให้เขาสามารถมองสิ่งต่าง ๆ อย่างเป็นกลางและตามความเป็นจริงมากขึ้น เขาจะเริ่มรู้ว่าตัวเองชอบหรือไม่ชอบอะไร เริ่มเรียนรู้ที่จะเจรจาต่อรอง

ขั้นที่ 4 ใช้ความคิดอย่างมีเหตุผลเชิงนามธรรม (Formal Operational Stage)

☑︎ ช่วงวัย 12 ปีขึ้นไป

ในวัยนี้เป็นวัยรุ่นและเริ่มคิดเชิงนามธรรมได้มากขึ้น เด็กบางคนมีความคิดที่พัฒนาได้เทียบเท่าผู้ใหญ่ หากเขามีประสบการณ์ชีวิตที่มากพอ ความคิดเชิงนามธรรม เช่น การเมือง ศาสนา ศิลปะ เด็กวัยรุ่นแสวงหาการยอมรับจากสังคม ดังนั้นเด็กที่มีพื้นฐานจากความรักของพ่อแม่เขาจะรักตัวเองและรักคนอื่นเป็น  

พ่อแม่ควรเพิ่มประสบการณ์ให้เด็ก ๆ ได้พัฒนาตามวัยของเขาอย่างเหมาะสม หรือให้ลูกได้พัฒนาการเจริญเติบโตผ่านการเดินทางท่องเที่ยวเหมือนกับครอบครัวของผมก็ได้ครับ แถมได้ไปพักผ่อนเพื่อเพิ่มพลังชีวิตที่แสนวุ่นวายได้อีกด้วย

:: อ้างอิง ::

Piaget, J. (1952) Ploy, dreams and imitation in childhood

เมริษา ยอดมณฑป (นักจิตวิทยา) ขอให้เติบโตอย่างงดงาม