รอยยิ้มระหว่างเที่ยว

พ่อแม่บางท่านอาจจะไม่ได้ใส่ใจในความรู้สึกของตัวเองมากนัก มักจะแสดงอารมณ์ด้านลบออกมา เมื่อภาพอารมณ์เหล่านั้นปรากฏอยู่บนใบหน้าของพ่อแม่แล้วละก็ ลูกสามารถรับรู้ได้ทันทีซึ่งจะส่งผลเสียด้านอารมณ์ให้ลูกเป็นอย่างมาก

“ลูกจะยิ้มเมื่อพ่อแม่ของเขามีความสุข” ความสุขในที่นี้คือความสุขที่แท้จริง ครอบครัวของผมเองก็ไม่ได้ราบรื่นทุกอย่างเสมอไป มีบางครั้งที่ขัดใจกับภรรยาจนเกิดอาการโกรธกันบ้างตามประสา สามี-ภรรยา กระทบกระทั่งกันอยู่บ่อย ๆ ประจวบเหมาะกันเป็นจังหวะทริปเดินทางท่องเที่ยวของครอบครัวพอดี

เราจึงต้องจัดทริปต่อไป ไม่สามารถยกเลิกได้เนื่องจากได้ให้คำมั่นสัญญากับลูกไว้แล้ว ทริปนี้เราจึงต้องเดินทางด้วยอารมณ์ที่ขุ่นมัว ผมสังเกตเห็นลูกของผมมองภรรยาอยู่บ่อย ๆ พร้อมกับทำคิ้วขมวดอยู่หลายครั้งและแสดงอาการหงุดหงิดไม่สบอารมณ์ออกมา แม้ว่าผมกับภรรยาจะทำตัวปกติแล้วก็ตาม เขารับรู้ได้ถึงความรู้สึกข้างในของพ่อแม่ว่ากำลังไม่มีความสุขอยู่

ครั้งนี้ผมเที่ยวด้วยใจที่ไม่เป็นสุขเท่าใดนัก เพราะลูกงอแงมากเหลือเกิน เราจึงกลับบ้านด้วยอาการอ่อนเพลีย เหนื่อยล้า อย่างที่ไม่เคยเป็นมาก่อน

ผมศึกษาค้นพบการทดลองทางจิตวิทยาในเด็กของเจมส์ ซอร์ซ และคณะ (James Sorce et al, 1985) ทำให้เรามองเห็นข้อเท็จจริงในการรับรู้อารมณ์ของลูก ที่มีต่อพ่อแม่ที่กำลังไม่มีความสุข จากการทดลอง The visual cliff ของเจมส์ ซอร์ซ แบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม ได้แก่ 1.แม่ที่อารมณ์ดีมีสีหน้าสนุกสนานและผ่อนคลาย และ 2.แม่ที่กำลังทุกข์ใจมีสีหน้าที่ตกใจและหวาดกลัว

ทำให้เราได้รู้ว่า “พ่อแม่มีอิทธิพลต่อเด็กมากเพียงใด” โดยเฉพาะในเรื่องอารมณ์ ความรู้สึก พฤติกรรมการตอบสนองต่อสิ่งเร้า และที่สำคัญการเลือกที่จะไว้ใจหรือไม่ไว้ใจสภาพแวดล้อม ทั้งนี้เมื่อเด็กเติบโตขึ้นไป สิ่งที่ติดตัวเด็ก ๆ ไปคือ “วิธีการมองโลก” และ “บุคลิกภาพที่จะพัฒนาเป็นตัวตน” ของเขาในอนาคต

กลุ่มของแม่ที่มีสีหน้าสนุกสนานมีแนวโน้มที่เด็กจะคลานเข้ามาหา และไม่มีอาการร้องไห้แต่อย่างใด ส่วนกลุ่มของแม่ที่มีสีหน้าตกใจและหวาดกลัว เด็กไม่กล้าแม้แต่เข้ามาหา และเลือกที่จะนั่งร้องไห้อยู่อย่างนั้น ผมเข้าใจมากขึ้นกับสิ่งที่เกิดขึ้นกับลูกว่าทำไมเขาถึงร้องไห้งอแงทั้ง ๆ ที่กินอิ่มนอนหลับ ไม่เจ็บไม่ป่วย แต่เป็นเพราะอารมณ์ของพ่อแม่นั่นเองที่มีผลต่อลูก

ก่อนจะถึงทริปถัดไป เมื่อเกิดความขุ่นเคืองใจต่อกันผมจะรีบเคลียร์ปัญหาให้จบโดยเร็วที่สุด เพื่อที่ช่วงเวลาระหว่างเที่ยวเราจะได้มีรอยยิ้มที่จริงใจให้แก่กัน แล้วลูกก็จะสนุกสนานอารมณ์ดีตามไปด้วย อารมณ์ ความรู้สึก และสีหน้าของพ่อแม่สร้างความเชื่อใจไว้ใจกับลูกได้นะครับ

:: อ้างอิง ::

Sorce J. F., Emde, R. N., Campos, J. J., & Klinnert, M. D. (1985). Maternal emotional signaling: Its effect on the visual cliff behavior of 1-year-olds. Developmental Psychology