เที่ยวคิดนอกกรอบ

อย่าขัดขวาง “ความอยากรู้” หรือ “ความอยากลอง” ของเด็ก พ่อแม่หลาย ๆ ท่านคงจะได้ยินคำคำนี้มาไม่มากก็น้อย แต่คำว่าอย่าขัดขวางนี่สิ บางครั้งผมก็ไม่ได้อยากจะขัดอะไรลูกหรอก แต่ก็แอบเผลอตัวคอยห้ามอยู่ร่ำไป ก็มันอดใจไม่ไหวนี่นา สิ่งที่ลูกทำช่างขัดใจพ่อแม่เสียเหลือเกิน

ผมคือพ่อที่ใช้คำว่า “ห้าม-อย่า-หยุด” ได้สิ้นเปลืองที่สุด ผมบอก “ห้าม” เขาก็ทำ ผมบอก “อย่า” เขาก็ทำ ผมบอก “หยุด” เขาก็ยิ่งทำ อัพเลเวลท้าทายความอดทนผมขึ้นไปเรื่อย ๆ จนผมก็นึกสงสัยว่าเป็นตัวผมเองที่พูดไม่รู้เรื่อง หรือลูกกำลังทดสอบจิตใจผมอยู่กันแน่ (อย่าทดสอบเยอะเกินไปนะลูก พ่อขอร้อง) ทำไมลูกถึงทำสิ่งที่ตรงกันข้ามกับที่ผมพูดอยู่เสมอ

นักวิจัยด้านสมองชาวญี่ปุ่น เค็นอิชิโร โมะงิ กล่าวไว้ว่า “ ไม่ว่าเรื่องอะไร ให้ลูกลองทำไปก่อน ” ในเมื่อลูกไม่ได้ยินเสียงกล่าวห้ามของพ่อแม่แล้ว เขาจะมีความสามรถด้านการเบื่อหน่ายลอยขึ้นมาในหัว แม้ว่าสิ่งที่ลูกทำอาจเป็นอันตรายต่อลูก แต่ควรอยู่ในอันตรายที่เด็กสามารถรับได้เท่านั้น

พ่อแม่ที่อยากจะดุลูกมากมายขนาดไหน แต่หากลองอดทนดูท่าทีต่อไปอีกสักนิดจะเห็นว่าเด็กเริ่มเบื่อการทำสิ่งนั้นขึ้นมาแล้ว ตามธรรมชาติของเด็กแม้ไม่ต้องไปห้าม หากปล่อยไว้สักพักเด็กก็จะเบื่อไปเอง เด็ก ๆ ในวัยนี้จะเติมเต็มไปด้วยความอยากรู้อยากลองยิ่งพ่อแม่ห้ามเท่าไหร่ เขาก็ต้องการที่จะรู้ให้ได้ว่ามันมีอะไร ทำไมพ่อแม่ถึงห้าม ผมจึงไม่พูดคำว่า “ห้าม-อย่า-หยุด” อีกเลย ใช้คำว่า “ ลองดู ลองทำ ” แทน ลูกอยากทำอะไรเชิญตามสบายผมจะคอยดูแลเขาอยู่ข้าง ๆ ตลอด

ผมได้พาลูกไปเที่ยวสถานที่แห่งหนึ่ง ซึ่งเป็นทุ่งนากว้างใหญ่มีทางเดินเป็นไม้ เรียงคิวต่อกันทอดยาวออกไป ผมพาลูกไปเดินเล่นหวังชมนกชมไม้ ดื่มดำกับธรรมชาติอันเขียวขจีที่หาชมได้ยากนัก ผมบอกให้ลูกเดินตรงกลางเพราะกลัวลูกจะพลาดตกลงไปในดินโคลน ด้วยความที่เขาเริ่มมีความคิดเป็นของตัวเองไง อยากตัดสินใจเองมักจะทำในสิ่งที่ตรงกันข้ามกับคำพูดผม บวกกับความอยากรู้อยากลองของเด็ก “ขอเดินตรงขอบริม ๆ ได้ไหม” ลูกบอกกับผม “ได้สิลองดูครับ” ผมตอบไป

ที่กว้างขวางมีไม่เดินเดี๋ยวได้รู้กัน ผมคิดเงียบ ๆ ในใจ ผมเดินนำลูกเดินตามเราสองคนเดินไปได้สักพัก ผมได้ยินเด็กร้องไห้เสียงดังมากจึงหันหลังกลับไปดู ปรากฏว่าลูกหาย ! ผมใจคอไม่ดีเลยเดินตามหาลูกอย่างเร็วที่สุด ได้ยินแต่เสียงร้องตัวไปไหน ทันใดนั้นเขาลุกขึ้นมาพร้อมกับใบหน้าอันหล่อเหลาเต็มไปด้วยดินโคลน ใช่แล้วครับลูกผมตกคันนา ผมเข้าไปอุ้มพูดปลอบให้เขาสงบอยู่พักใหญ่ กว่าจะหยุดร้องได้เล่นเอาผมหมดแรงไปเลย นี่คือผลของการอยากรู้อยากลอง สุดท้ายแล้วเมื่อเขาได้รับรู้ในความผิดพลาดที่เกิดขึ้นเขาก็จะไม่ทำซ้ำอีก

ผมไม่ห้ามถ้าลูกอยากจะคิดออกนอกกรอบที่ผมแนะนำไว้ ให้เขาลองเรียนรู้เลือกเดินด้วยตัวเอง ผิดบ้าง ถูกบ้าง สำเร็จบ้าง ล้มเหลวบ้าง ลูกจะมีภูมิคุ้มกันที่ดีในอนาคต