วินัยสร้างได้ที่บ้าน และควรสร้างตั้งแต่วัยเยาว์

ก่อนอื่นชวนคุณพ่อคุณแม่มาทำความเข้าใจ “วินัย” จากคำถามเหล่านี้

▶︎ คำถาม 1 วินัยคืออะไร ?

คำตอบ คือ สิ่งสำคัญที่จำเป็นต้องทำเพื่อคุณภาพชีวิตที่ดี มีสุขภาพกายที่แข็งแรง มีสุขภาพใจที่ดี ซึ่งวินัยมีส่วนช่วยให้เราสามารถใช้ชีวิตได้อย่างมีคุณค่า และความหมายทั้งต่อตัวเองและผู้อื่น

▶︎ คำถามที่ 2 วินัยที่สำคัญสำหรับเด็กคืออะไร ?

คำตอบ คือ การฝึกฝนดูแลตัวเองและรับผิดชอบตนเองตามวัย เพื่อพัฒนาไปสู่การดูแลและรับผิดชอบสิ่งที่มากขึ้นในอนาคต เช่น สำหรับเด็กปฐมวัย งานที่ต้องทำ คือ การฝึกช่วยช่วยเหลือตัวเอง และดูแลของที่ตัวเองใช้ เช่น เก็บของเล่น เช็ดโต๊ะหลังกินข้าวเสร็จ ล้างจานของตัวเองและอื่น ๆ สำหรับเด็กโต งานที่ต้อง คือ กิจวัตรประจำวันอย่างการช่วยเหลือตัวเอง และงานที่ได้รับมอบหมาย เช่น การบ้าน งานบ้านและอื่น ๆ

▶︎ คำถาม 3 ต้องสอนอย่างไร ?

คำตอบ คือ ทำให้ดู ทำด้วยกัน และให้ทำด้วยตนเอง โดยมีเราทำอยู่เคียงข้าง ที่สำคัญต้องใช้เวลาในการสร้าง วินัยไม่สามารถเกิดขึ้นได้ในช่วงข้ามคืน ช่วงแรกแม้จะเหนื่อยหน่อย แต่เมื่อวินัยเกิดในตัวของเด็ก ๆ แล้วจะเกิดขึ้นไปตลอดชีวิต

..."วินัย คือ เรื่องของคนทั้งบ้าน สภาพแวดล้อมมีผลกับเด็กเป็นอย่างมาก พ่อแม่ทำเช่นไร ลูกมีแนวโน้มจะเลียนแบบการกระทำของเรา ดังนั้น หากต้องการให้ลูกมีวินัย เราควรทำให้เขาเห็น เป็นให้เขาดู และลงมือทำไปด้วยกัน"...

▶︎ คำถาม 4 มีเครื่องมืออะไรที่ช่วยให้คนในบ้านมีวินัยตรงกัน ?

คำตอบ คือ ทำข้อตกลงของครอบครัว และสร้างตารางเวลาร่วมกัน การแบ่งหน้าที่งานบ้านให้เหมาะ สมกับคนในครอบครัว คือ สิ่งที่เราสามารถทำได้ ซึ่งการสร้างวินัยให้เกิดขึ้นในตัวเด็ก ๆ ต้องปลูกฝังตั้งแต่เยาว์วัย ให้กลายเป็นกลายเป็นส่วนหนึ่งในชีวิตประจำวัน และเริ่มสอนได้ตั้งแต่เด็กเริ่มเคลื่อนไหวหยิบจับสิ่งของได้ด้วยตนเอง ซึ่งวินัยแรก ๆ คือ การกินข้าว ด้วยตนเอง

ถ้าเปรียบเทียบการสร้างวินัยก็เหมือนกับการกินข้าว “ทำวันละนิด แต่เวลาเดิม และสม่ำเสมอ”

เรากินข้าวทุกวัน แบ่งเป็น 3 มื้อ ตามเวลาชัดเจน เช้า - กลางวัน - เย็น หรือบางคนจะกินแค่ 2 มื้อก็ไม่ว่ากัน การฝึกวินัยก็ควรเกิดขึ้นทุกวัน วันละนิด แต่เวลาเดิม สม่ำเสมอ “ทำเพราะเป็นหน้าที่” เรากินข้าวเพราะเป็นสิ่งที่จำเป็นในการดำรงชีวิต แม้บางมื้อเราจะชอบหรือไม่ชอบก็ตาม

การฝึกวินัยก็ควรเป็นสิ่งที่จำเป็น ไม่ใช่สิ่งที่อยากทำหรือไม่อยากทำก็ได้ “ทุกคนในบ้านทำด้วยกัน และทำไปในทิศทางเดียวกัน” เรากินข้าวด้วยกัน ดีกว่าปล่อยให้เด็กกินข้าวคนเดียวเพียงลำพัง การฝึกวินัยก็เช่นกัน ทำด้วยกันทุกคนในบ้าน ได้ผลดีกว่าฝึกเด็กเพียงคนเดียว “ทำเพื่อคุณภาพชีวิตที่ดี” อาหารที่มีประโยชน์ บางทีก็อร่อยบ้าง ไม่อร่อยบ้าง แต่เรากินเพื่อประโยชน์ที่มีต่อร่างกายของเรา

การฝึกวินัยก็เช่นกัน บางทีก็เป็นสิ่งที่ชอบบ้าง ไม่ชอบบ้าง แต่เราต้องทำเพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีของเรา “ทำให้เป็นส่วนหนึ่งในชีวิต” หากต้องการให้วินัยเกิดขึ้นในตัวเด็ก เราต้องลงมือทำ และฝึกฝนจนกลายเป็นส่วนหนึ่งในชีวิตประจำวัน คล้ายกับการกินข้าวนั่นเอง

สุดท้ายวินัยไม่ใช่แค่เพียงกิจวัตรประจำวัน แต่คือปัจจัยสำคัญประการหนึ่งที่สามารถช่วยให้คน ๆ หนึ่งสามารถทำบางสิ่งบางอย่างได้ตามเป้าหมายที่ตัวเองตั้งไว